Proeftijdontslag

Ontslag tijdens proeftijd

Ontslag tijdens de proeftijd kan een ingewikkeld proces lijken, maar met de juiste kennis en voorbereiding kun je dit goed aanpakken. Hier lees je alles over de voorwaarden, soorten proeftijdontslag, een stappenplan en de gevolgen.

Voorwaarden voor geldig proeftijdontslag

Om een werknemer tijdens de proeftijd te kunnen ontslaan, moet je als werkgever voldoen aan enkele voorwaarden:

1. Schriftelijke overeenkomst: De proeftijd moet schriftelijk in de arbeidsovereenkomst of cao zijn vastgelegd en door beide partijen ondertekend. Bij contracten van zes maanden of korter is een proeftijd niet toegestaan. Daarnaast is een proeftijd alleen in een eerste contract toegestaan. Let op: soms kan het voorkomen dat de werknemer al voor de startdatum van de arbeidsovereenkomst begint met werkzaamheden te verrichten. In dat geval start de arbeidsovereenkomst eerder en begint de proeftijd dus ook te lopen vanaf het moment dat de werknemer daadwerkelijk begint met werken.

2. Duur van de proeftijd: De proeftijd mag maximaal één maand bedragen bij contracten tussen zes maanden en twee jaar en maximaal twee maanden bij een contract van twee jaar of langer. Het kan zijn dat er in een eventueel toepasselijke cao hiervan afgeweken wordt.

3. Geen discriminatie: Een ontslag tijdens de proeftijd mag niet gebaseerd zijn op een verboden onderscheid, zoals ziekte, zwangerschap, geslacht, ras of geloofsovertuiging.

4. Opvolgend werkgeverschap: De proeftijd is niet geldig als er sprake is van opvolgend werkgeverschap.

Soorten proeftijdontslag

Er zijn twee soorten ontslag tijdens de proeftijd:

1. Ontslag vanuit de werkgever: Als werkgever kun je eenzijdig een beroep doen op de proeftijd (mits deze natuurlijk voldoet aan bovenstaande voorwaarden). het is belangrijk dat je het beroep op een proeftijdbeding schriftelijk doet. Het is daarbij niet verplicht om een reden te geven, tenzij de werknemer daarom vraagt.

2. Ontslag vanuit de medewerker: De werknemer kan ook zelf ontslag nemen in de proeftijd. Laat de werknemer zijn of haar ontslag ook schriftelijk indienen. Bevestig de ontvangst en acceptatie van het ontslag vervolgens ook schriftelijk.

Proeftijdontslag voor aanvang dienstverband

Het kan voorkomen dat voordat een werknemer start, je al weet dat je een beroep wil doen op het proeftijdbeding. Bijvoorbeeld omdat er toch minder werk voorhanden bleek dan verwacht, of omdat je erachter bent gekomen dat de werknemer niet helemaal eerlijk is geweest tijdens de sollicitatie. Het is mogelijk om voor de aanvang van werkzaamheden al een beroep te doen op de proeftijd en dus een werknemer voordat de arbeidsovereenkomst is aangevangen te ontslaan. Er hoeft dus niet gewacht te worden op de eerste feitelijke werkdag.

Stappenplan

Het volgende stappenplan helpt je om het ontslag tijdens de proeftijd goed aan te pakken:

1. Check de arbeidsovereenkomst/cao: Controleer van te voren of het proeftijd beding geldig is overeengekomen (zie de voorwaarden voor een rechtsgeldig proeftijd beding hierboven).

2. Bepaal de reden voor ontslag: Wat is de reden dat je het proeftijdbeding wilt inroepen? Zorg ervoor dat dit niet op basis van een verboden onderscheid gebeurt. Controleer of de aangevoerde reden ook al gedocumenteerd is.

3. Ga in gesprek met de werknemer: Plan eerst een gesprek in met de werknemer, waarin je kan aangeven dat er een beroep wordt gedaan op de proeftijd. Geef eventueel de reden voor het ontslag (het hoeft nog niet uit eigen initiatief, maar het kan ervoor zorgen dat een werknemer meer begrip kan opbrengen voor de situatie) en laat de werknemer zijn of haar kant van het verhaal vertellen.

4. Bevestig het ontslag schriftelijk: Stel een ontslagbrief op met de datum waarop het dienstverband eindigt. Stuur de brief aangetekend en/of per mail met ontvangstbevestiging. Als je maar kan aantonen dat de werknemer de brief heeft ontvangen. In de brief kun je de werknemer ook laten weten hoe het dienstverband verder financieel afgewikkeld zal worden. Zie daarover hieronder meer onder het kopje “Gevolgen proeftijdontslag”.

5. Bewaar alle documentatie: Bewaar alle relevante documentatie in het personeelsdossier, zoals het ondertekende arbeidscontract en de ontslagbrief.

Gevolgen proeftijdontslag

Einde per direct

Wanneer het proeftijdontslag wordt ingeroepen, eindigt de arbeidsovereenkomst per direct. Er hoeft dus geen opzegtermijn in acht te worden genomen. Ook hoef je niet te wachten tot het einde van de proeftijd. Het ontslag kan op ieder moment gedurende de proeftijd worden gegeven.

Eindafrekening/vergoedingen

Wanneer het dienstverband eindigt door een proeftijdontslag, maak je als werkgever ook een eindafrekening op. Daarbij heeft de werknemer recht op uitbetaling van pro rata vakantietoeslag, niet-genoten vakantiedagen en de transitievergoeding. Al deze vergoedingen moeten worden berekend tot de dag waarop het proeftijdontslag is ingegaan.

Ontslag tijdens proeftijd en WW

Een ontslag tijdens de proeftijd kan gevolgen hebben voor het recht van een werknemer op een WW-uitkering:

• Ontslag door werkgever: Als jij de werknemer ontslaat, heeft hij of zij waarschijnlijk recht hebben op een WW-uitkering. Of er een daadwerkelijk recht op een WW-uitkering bestaat, hangt niet alleen af van de door de werknemer opgebouwde rechten, maar ook van de reden voor ontslag. Als het ontslag de eigen schuld van de werknemer is, bijvoorbeeld door herhaaldelijk te laat komen, kan het recht op WW in gevaar komen. Als de reden ligt in bijvoorbeeld ontbreken van een goede klik of in bedrijfseconomische omstandigheden, zal een werknemer zijn recht op een WW-uitkering behouden.

• Ontslag door werknemer: Als de werknemer zelf ontslag neemt in de proeftijd, heeft hij of zij geen recht op een WW-uitkering. Het UWV beschouwt dit als verwijtbare werkloosheid.

Het is belangrijk om het ontslagproces tijdens de proeftijd zorgvuldig te doorlopen en alle voorwaarden en stappen in acht te nemen. Zo voorkom je juridische problemen en zorg je voor een correcte afhandeling van het ontslag.