Einde van de arbeidsovereenkomst van rechtswege

Einde van de arbeidsovereenkomst van rechtswege

Een arbeidsovereenkomst kan in sommige gevallen automatisch (“van rechtswege”) eindigen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd die niet verlengd wordt, of wanneer een werknemer de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt. Hieronder leg ik het wat uitgebreider uit en geef ik tips over waar je op moet letten als directie en HR.

Einde van rechtswege arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd

Een arbeidsovereenkomst eindigt in principe automatisch vanwege het enkele verstrijken van de duur van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. Dit wordt "einde van rechtswege" genoemd. In de wet is bepaald dat zo'n overeenkomst eindigt zonder dat hiervoor een juridische handeling van jouw kant of die van de werknemer nodig is. Het verstrijken van de tijd is voldoende om de arbeidsovereenkomst te beëindigen. Je hebt geen gegronde reden nodig voor de beëindiging, in tegenstelling tot een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.

In de praktijk gaat het wel eens fout doordat de werknemer na het aflopen van de afgeproken duur van de arbeidsovereenkomst alsnog werkzaamheden blijft verrichten. Als je de werknemer dan toelaat tot het werk (al dan niet per ongeluk), dan ontstaat er stilzwijgend een nieuwe arbeidsovereenkomst. In principe is die nieuwe arbeidsovereenkomst onder dezelfde voorwaarden en voor dezelfde duur als de arbeidsovereenkomst daarvoor. Maar: als dit een vierde arbeidsovereenkomst zou zijn of door de nieuwe arbeidsovereenkomst het dienstverband langer dan 3 jaar duurt, dan ontstaat er automatisch een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Let daarom altijd goed op dat een werknemer na de overeengekomen einddatum niet meer komt.

Aanzegplicht

Hoewel de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd van rechtswege eindigt, ben je als werkgever wel verplicht om de werknemer schriftelijk te informeren over het al dan niet voortzetten van de arbeidsovereenkomst. Dit noemen we ook wel het “aanzeggen” van de arbeidsovereenkomst. Uiterlijk een maand voordat de arbeidsovereenkomst eindigt moet je aanzeggen. In deze aanzegging geef je aan of je het contract wilt verlengen en zo ja, onder welke arbeidsvoorwaarden.

Informeer je de werknemer niet op tijd, dan moet je een aanzegvergoeding betalen. Deze vergoeding is gelijk aan een kaal bruto maandloon. Als je de werknemer informeert, maar korter dan een maand voordat de arbeidsovereenkomst eindigt, ben je een vergoeding verschuldigd naar rato van de te late aanzegging.

Als je een werknemer wel tijdig mondeling hebt geïnformeerd, maar bent vergeten dat uiterlijk een maand van te voren schriftelijk te bevestigen, dan betaal ook de aanzegvergoeding.

Einde van rechtswege bij pensioengerechtigde leeftijd

Een andere situatie waarbij een arbeidsovereenkomst van rechtswege kan eindigen, is wanneer de werknemer de pensioengerechtigde leeftijd (oftewel AOW-gerechtigde leeftijd) bereikt. In dat geval eindigt de arbeidsovereenkomst ook automatisch, zonder dat verdere stappen nodig zijn.

Om de arbeidsovereenkomst van rechtswege te laten eindigen op de pensioengerechtigde leeftijd van de werknemer, moet je dat wel contractueel zijn overeengekomen. Kortom, daarover staat dan meestal een bepaling in de arbeidsovereenkomst.

Tip: ondanks dat ik nog vaak het pensioenontslagbeding in arbeidsovereenkomsten zie staan, zou ik het zelf niet meer adviseren. Tegenwoordig kun je op basis van de wet gemakkelijk afscheid nemen van een werknemer die de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt. Dat hoeft dan niet per se op de AOW-gerechtigde leeftijd, maar kan ook dagen, maanden of jaren daarna. Als de arbeidsovereenkomst is aangevangen voorafgaande aan de AOW-gerechtigde leeftijd, mag je als werkgever dan eenzijdig, met inachtneming van een opzegtermijn van slechts één maand, zonder een transitievergoeding te betalen, afscheid nemen van de desbetreffende werknemer.

Einde van rechtswege en transitievergoeding

Bij het einde van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd van rechtswege, heeft de werknemer recht op een transitievergoeding. De transitievergoeding is een wettelijke vergoeding die bedoeld is om de overgang naar ander werk voor de werknemer te vergemakkelijken, maar hoeft niet per se daarvoor te worden aangewend. Vaak is de transitievergoeding in dit soort gevallen maar een gering bedrag. Immers een transitievergoeding bedraagt grofweg 1/3 maandsalaris per gewerkt jaar, pro rata per dag berekend.

Bij een einde van rechtswege vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd is er geen transitievergoeding verschuldigd.